Design Thinking ไม่ใช่แค่เอาไปพัมนาแอพหรือสร้างนวัตกรรมเทคโนโลยี

ผมได้พูดคุยกับผู้เรียนท่านหนึ่งเมื่อวันก่อนถึงเรื่องการเรียนทักษะการคิดต่าง ๆ ที่เขามาให้ผมแนะนำว่าควรจะเริ่มฝึกฝนอย่างไรดี แล้วเราก็ได้ไล่เรียงไปว่าทักษะการคิดที่เราคุ้น ๆ กันนั้นมีอะไรบ้าง เช่น Anlytical Thinking, Systematic Thinking, Critical Thinking ฯลฯ แล้วก็มาถึง Design Thinking ที่เขาทักผมว่าเขาคงไม่จำเป็นต้องเรียนเนื่องจากเขาไม่ได้เป็นคนพัฒนาแอพ หรือต้องไปสร้างสรรค์นวัตกรรมอะไร

ตรงนี้เองที่ผมต้องเบรกเขาเหมือนกับที่ต้องเบรกหลายคนที่มักหลงประเด็นคล้ายกันเพื่อบอกว่าอย่าได้มีภาพจำในลักษณะที่ว่า Design Thinking คือการเรียนไปเพื่อจะเอาไปสร้างนวัตกรรมเทคโนโลยีอะไรแบบที่คนมักจะเอามาโปรโมทหรือพูดกันในสัมมนาต่าง ๆ เพราะถ้าว่ากันโดยเนื้อแท้แล้ว Design Thinking นั้นเป็นระบบการคิดที่มีประโยชน์มากและสามารถใช้ได้กับสิ่งต่าง ๆ รอบตัวเรา หรือเราอาจจะเรียกมันอีกแบบว่า Problem Solving ก็ได้

ที่ผมอธิบายอย่างนี้เพราะในช่วงหลายปีที่ผ่านมานั้นเราโดนกระแสการฝึกอบรมและ Digital Transformation เอา Design Thinking มาชูกันเยอะมากโดยหวังว่าจะเอาให้พนักงานสามารถพัฒนาโซลูชั่นใหม่ ๆ มีความคิดเชิงนวัตกรรมมากขึ้นในองค์กร ซึ่งก็คงไม่ได้ผิดอะไรเนื่องจาก Design Thinking ในโครงสร้างเองนั้นก็เอื้อกับการทำสิ่งดังกล่าวอยู่แล้ว

แต่ถ้าเรามองโดยความเข้าใจลงไปที่แก่นสำคัญแล้วนั้น Design Thinking แท้จริงคือกระบวนการ "ออกแบบ" สิ่งต่าง ๆ รอบตัวเองเพื่อแก้ปัญหาหรือตอบสนองกับโจทย์ที่อยู่ตรงหน้า เช่นเราออกแบบการแต่งตัวของเรา ออกแบบโต๊ะทำงาน ออกแบบวิธีการทำงาน ฯลฯ ซึ่งทั้งหมดนั้นจะมีประสิทธิภาพได้ก็เกิดขึ้นจากการที่เรามองปัญหาได้อย่างชัดเจน ระบุเป้าหมายได้เคลียร์ และหาไอเดียที่ตอบโจทย์ได้อย่างสร้างสรรค์ มีการทดลองและปรับเปลี่ยนจนกว่าจะลงตัว ซึ่งมันก็เหมือนกับกระบวนการ Empathy / Define / Ideate / Prototype / Test ที่เราคุ้นกันนั่นแหละ

ผมอธิบายมาถึงตรงนี้ก็เพื่อบอกให้กับคู่สนทนาเข้าใจว่าถ้าหากเรามองเห็นแก่นสำคัญของศาสตร์ที่อยู่ตรงหน้า ไม่ใช่เปลือกอย่างที่เอามาพูด ๆ กันแล้ว เราก็จะสามารถเห็นคุณค่า เชื่อมต่อมันไปสู่ประโยชน์ได้อีกมากมายนั่นเอง